Biyogüvenlik Tesislerinde Çapraz Kontaminasyona Neden Olan En Önemli 3 Etken
Son zamanlarda, CDC laboratuvarlarındaki canlı şarbonların kazara daha düşük düzeyde bir sınırlamaya aktarılmasıyla meydana gelen olay dizisi, uygun güvenlik yöntemlerinin uygulanmasının ve ekipmanların bakımının iyi yapılmasının ne kadar önemli olduğunu vurgulamaktadır. Diğer laboratuvarlarda bilimsel testlerde yanlış pozitif sonuçların elde edilmesine neden olan çapraz kontaminasyon, BSL-3 veya BSL-4 tesislerde oluşması durumunda insan hayatını tehlikeye atan bir salgının başlamasına neden olabilir.
Standart risk değerlendirmeleri, BSL-3 ve BSL-4 tesislere özgü üç ana çapraz kontaminasyon türü belirledi.
- Prosesin kesilmesi
- Sızdırmazlık kaçakları
- Uygunsuzca gerçekleştirilen materyal aktarımı
Genel laboratuvar prosedürleri esnasında sınırlamanın bozulmasına neden olabilecek olasılıkların anlaşılması, tesis yöneticilerinin BSL-3 ve BSL-4 ortamlarda çapraz kontaminasyona karşı daha etkili önlemler almasına yardımcı olabilir.
Kontaminasyona Neden Olan Durumlar Nelerdir?
Birçok BSL-3 ve BSL-4 tesisi, çeşitli araştırma malzemelerinde dekontaminasyon gerçekleştirmek veya bunları sınırlandırılmış bir alandan diğerine aktarmak için otoklavları kullanır.
Eskimiş veya bakımı yanlış yapılmış otoklav ekipmanları kullanıldığında sık karşılaşılan iki sorun vardır. Bu sorunlar, biyogüvenlik tesislerindeki çapraz kontaminasyonun ana sebebiyle ikili bir ilişki içerisine girebilir: malzeme transferi.
1. Arızalı Ekipman: Prosesin Kesilmesi
Proses kesintisi, çapraz kontaminasyonun en sık görülen nedenlerinden biridir. Otoklav döngüsü başarıyla tamamlanmadıysa veya döngü olası etkenlerin tamamen dekontamine edilmesi için yetersizse, canlı suşların sınırlama alanları arasında aktarılması mümkün olabilir. Bu tür çapraz kontaminasyonlar genelde arızalı olan veya bakımı uygun şekilde yapılmayan ekipmanlardan kaynaklanır. Kurulumda otoklavların uygun şekilde belirtilmemesi durumunda çapraz kontaminasyon da oluşabilir. Belirli uygulamalara ve uyumluluğa yönelik dekontaminasyon ihtiyaçlarının karşılanması için otoklavların gerekli kriteri karşılaması gerekir.
2. Uygunsuz Ekipman: Sızdırmazlık Sızıntıları
Çapraz kontaminasyonun en sık görüldüğü ikinci durum sızdırmazlık sızıntısıdır. BSL-4 tesislerin geçişli otoklavlarda bütünleşik bir biyosızdırmaz öğe kullanması gerekir. Bu sızdırmaz öğe işlenen malzemeler için yetersiz kalıyorsa veya bunda bir sızıntı varsa, sınırlandırılmış alanlar arasında bir çapraz kontaminasyon gerçekleşmesi olasıdır.
3. Ana Sorun: Malzeme Transferleri
Biyogüvenlik tesislerinde meydana gelen çapraz kontaminasyonun en yaygın sebebi açık arayla malzeme transferleridir. Geçişli yapılandırmalarda bulunan uygun tasarımlı otoklavlarda düzgün malzeme akışı sağlayan kapı kilitleri bulunur. Bu mekanizma, dekontaminasyon döngüsü tamamen gerçekleştirildikten sonra aynı anda yalnızca bir kapının açılmasına izin verir. Hatalı ya da eski tasarım otoklavlar her iki kapınında aynı anda açılmasına izin verir. Bu, iki sınırlama alanının arasında doğrudan çapraz kontaminasyon gerçekleşmesi olasılığını doğurur.
Çözüm
Bir otoklavda nelere dikkat edilmesi gerektiği, biyogüvenlik tesislerinde çapraz kontaminasyon ihtimalinin azaltılması konusunda önemli bir faktördür. Yakın zamanda yayımlanan bir teknik dokümanda, biyogüvenliğin artırılması için BSL-3 ve BSL-4 tesislerde otoklavların kullanılması konusu ayrıntılı şekilde incelendi.